Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology Vol.6 Issue.3
Doi:10.35365/ctjpp.24.3.07
ARAŞTIRMA YAZISI / RESEARCH ARTICLE
Algılanan Stres ve Somatik Semptomlar Arasındaki İlişkide Deneyimsel Kaçınmanın Aracı Rolü
The Mediator Role of Experiential Avoidance in the Relationship between Perceived Stress and Somatic Symptoms
Erinç Erbildim1 Gabriel E. Nweke2
Özet:
Deneyimsel kaçınma; duygu, düşünce ve anılar gibi istenmeyen içsel deneyimlerle uğraşırken sıklıkla benimsenen bir başa çıkma stratejisidir. Deneyimsel kaçınma, kısa süreli rahatlama sağlamasına rağmen, depresyon ve TSSB gibi zihinsel bozuklukların yanı sıra bedensel semptomların ortaya çıkmasıyla da ilişkilidir. Bu çalışma, algılanan stres ile bedensel belirtiler arasındaki ilişkide deneyimsel kaçınmanın aracı rolünü araştırmayı amaçlamıştır. Hazırlanan anketi çevrimiçi platformlarda dolduran 371 katılımcıdan veri elde edilmiştir. Anket, deneyimsel kaçınma, algılanan stres ve bedensel semptomlara yönelik ölçekler ve demografik formdan oluşmaktadır. Elde edilen veriler SPSS versiyon 23 kullanılarak korelasyon analizi, betimsel analiz ve aracı rolü analiziyle değerlendirilmiştir. Araştırma analizine göre, algılanan stres ile bedensel belirtilerin yoğunluğu arasındaki ilişkide deneyimsel kaçınmanın aracı rolü olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca üç değişkenin birbiriyle anlamlı düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. Algılanan stresle başa çıkma stratejisi olarak deneyimsel kaçınma, somatik semptomların ortaya çıkmasında aracıdır. Sonuçlar, ruh sağlığı uzmanlarına ve baş ağrısı, baş dönmesi ve fibromiyalji gibi kronik somatik semptom yüküne sahip bireylere, stresli durumlarla başa çıkmada daha kabule dayalı stratejiler benimseme konusunda rehberlik edecektir.
Anahtar Kelimeler: Stres, Deneyimsel kaçınma, Somatik semptom, Somatizasyon, Fibromiyalji
1Research Assist., Bahçeşehir Cyprus University, Nicosia, TRN Cyprus, erinc.erbildim@baucuyprus.edu.tr ORCID ID: 0009-0005-9958-1849
2Assist. Prof., Girne American University, Kyrenia, TRN Cyprus, nwekegabriel@gau.edu.tr, ORCID ID: 0000-0003-2067-4494
Address of Correpondence/Yazışma Adresi: Erinç Erbildim, Bahçeşehir Cyprus University, Faculty of Economics and Social Sciences, Psychology Department, Lefkoşa-Kıbrıs, Mersin 10 – Türkiye, E-mail: erinc.erbildim@baucuyprus.edu.tr
Date of Received/Geliş Tarihi: 20.03.2024, Date of Revision/Düzeltme Tarihi: 05.07.2024, Date of Acceptance/Kabul Tarihi: 14.08.2024, Date of Online Publication/Çevirimiçi Yayın Tarihi: 25.09.2024
Citing/Referans Gösterimi: Erbildim, E. & Nweke, G. E. (2024). The Mediator Role of Experiential Avoidance in the Relationship between Perceived Stress and Somatic Symptoms. Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology, 6(3): 255-261.
© 2024 Yazar (lar). Kıbrıs Ruh Sağlığı Enstitüsü / Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi (www.ktppdergisi.com) tarafından yayınlanmıştır. Bu makale, Creative Commons Attribution 4.0 lisansının hüküm ve koşulları altında dağıtılan, orijinal çalışmanın uygun şekilde alıntılanması ve ticari amaçla kullanılmaması koşuluyla, herhangi bir ortam veya formatta kullanıma, paylaşmaya, uyarlamaya, dağıtmaya ve çoğaltmaya izin veren açık erişimli bir makaledir. https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/